Verno-negro
Frangula alnus
Rhamnaceae
Àutri noum : Pudis, Trantanèu.
Noms en français : Bourdaine, Bois-noir.
Descripcioun :La verno-negro es un aubret pas gaire coumun au nostre, alor que s'atrobo proun en Lengadò o dins lis Aup dóu Nord. Sèmblo forço à-n-un nesprun ; pamens se recounèis à si jóuini ramo negro tacado de blanc (lenticello - vèire la fotò) e tambèn sis estimate soun souda. A ges d'espino. Trachis en ribo de ribiero sus cauquié o dins li palun e li tourbiero séusouso.
Usanço :La rusco èi vertuouso contro lou quiéu tapa (faire uno tisano emé 2 g de rusco dins 200 mL d'aigo boulènto). Aquelo rusco fai peréu raca, s'èi necite. Èro proun emplegado peréu pèr sougna li moureno e li bèrbi. Fau saupre que li fru (verd, rouge, pièi negre), coume la rusco soun empouisounant que caupon d'alcalouïdo espsicoutropo.
Port : Aubret
Taio : 1 à 4 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Frangula
Famiho : Rhamnaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 à 7 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Ribiero
- Palun
- Tourbiero
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Frangula alnus Mill, 1768
(= Frangula dodonei Ard., 1766 )
Vesso-fèro
Vicia sativa
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Pesoto.
Nom en français : Vesce commune.
Descripcioun :La vesso-fèro es uno planto coumuno de champ, camin e ermas. Es une planto proun chanjadisso mai que se recounèis à sis estipulo qu'an de glando à neitar negro, si fueio à 3-8 parèu de fueioun, si flour pourpro o vióuleto estacado sus la cambo emé un pecout courtet, emé un estandard mai sourno que lis alo (de cop que i'a podon èstre blanco). Vendrié d'Iran.
Usanço :Fai un bon fourrage pèr li bèsti. La flour èi manjadisso, mai coume pèr li jaisso, èi pas counseia de manja de grano de vesso, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP).
Port : Grando erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vicia
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 2,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Mars à juliet
Liò : Champ
- Prado umido
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Irano-touranienno
Ref. sc. : Vicia sativa L., 1753